Yayınlarımız
Grubumuz tarafından yayınlanan makalelere bu bölümde ulasabilirsiniz
Covid-19 Pandemisinde Yoğun Bakım Triyajı Bağlamında Hazırlanan Klinik Etik Rehberlerin Normatif Analizi ve Etik Değerlendirmesi
Esra Aksoy, Merve Nur Koçak Öztürk, İlhan İlkılıç
ÖZ
Covid-19 Pandemisi sürecinde vaka sayılarının belli dönemlerde hızla yükselmesi yoğun bakım ünitelerinde yüksek doluluk oranlarına sebep olmuştur. Hasta sayısında yaşanan bu ani ve hızlı yükseliş karşısında tıbbi kaynakların yetersiz kalması ihtimali ve tecrübeleri yoğun bakım hizmetlerinde kaynakların acil ve adil dağıtımı ile ilgili etik tartışmaları başlatmıştır. Bu durum sadece etik tartışmalara ivme kazandırmakla kalmamış aynı zamanda Avrupa’daki birçok tıbbi meslek kuruluşu yoğun bakım triyajı için etik kriterler içeren rehberler yayınlamıştır. Bu çalışmada Avrupa’da yayınlanan bazı klinik-etik triyaj rehberleri normatif analize tabi tutularak etik açıdan değerlendirilmiştir.
Amaç: Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, İngiltere, İsviçre ve İtalya’nın yoğun bakım derneklerinin triyaj için yayınlamış olduğu rehberlerin içerdikleri genel parametreleri ve normatif kavramları belirlemek ve bunların eleştirel bir değerlendirmesinden ortaya çıkan sonuçları tespit etmektir.
Gereç ve Yöntem: Yukarıda adı geçen ülkelerin yoğun bakım ve anestezi derneklerinin Covid-19 pandemisi bağlamında yayınladıkları triyaj rehberlerinin eleştirel normatif analizi ve etik prensiplere göre değerlendirilmesi.
Bulgular: İncelenen triyaj rehberleri ortak parametreler ve benzer normatif kavramlar kullanmış olmasına rağmen, birbirleri arasında önemli farklar bulunmaktadır. Bu farklılıkların kullanılan triyaj kriterleri, triyaj hedefleri, yaş faktörü, bazı sosyal gruplara öncelik verilmesi, ilk müdahale yapılması ve Covid-19 hastalarına farklı uygulama yapılması alanlarında olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Triyaj rehberlerini yayınlayan Avrupa ülkeleri aynı kültür geleneğinden gelse bile triyaj rehberlerinde kullandıkları kriterlere ve normatif kavramlara farklı değerler atfedilmiş ve farklı öncelikler verilmiştir. Bu farklılıkların oluşmasında güncel siyasi yaklaşımlar ve geçerli etik kültür etkili olabildiği gibi, o ülkenin hali hazırdaki maddi ve sosyo-kültürel kaynakları ve bu kaynakların kullanılmasındaki stratejileri de önemlidir. Bu bağlamda ülkemizde etik triyaj rehberlerine ihtiyaç duyulduğunda acilen hazırlanmalı ve hazırlanma sürecinde tüm bu noktalar göz önüne alınmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Covid-19, triyaj, kısıtlı kaynakların adil dağıtımı, etik rehberler, yoğun bakım
Covid-19 Pandemisinde Bir Halk Sağlığı Önlemi Olarak Sokağa Çıkma Yasağı ve Kısıtlamalarının Normatif Analizi ve Etik Açıdan Değerlendirilmesi
Ayşenur Daldaban Berberoğlu, Tuğba Doğan, İlhan İlkılıç
ÖZ
Covid-19 Pandemisi ile mücadelede ülkeler çeşitli halk sağlığı önlemlerine başvurarak halkın sağlığını korumayı hedeflemişlerdir. Bu tedbirler bir taraftan halkın ve bireylerin sağlığını korumayı, hastalığın yayılımının önüne geçmeyi ve sınırlandırmayı amaçlarken diğer taraftan, temel hak ve özgürlükleri kısıtlamaktadırlar. Araştırmamızda Covid-19 Pandemisinde bir halk sağlığı önlemi olarak sokağa çıkma yasağı ve kısıtlamasının bazı kriterlere göre seçilen epidemiyolojik araştırmalar bağlamında normatif analizi ve etik değerlendirmesi yapılmıştır. Bu tür önlemlerin uygulamasında bir etik ilke olarak orantılılığın anlamı ve fonksiyonu incelenmiştir. Sorumluluk ve dayanışma gibi ahlaki erdemlerin pandemiyle mücadeledeki önemi ve gerekliliği ortaya konarak, etik oryantasyon için temel tezler ortaya konmuş ve tavsiyelerde bulunulmuştur.
Amaç: Sokağa çıkma yasağı ve kısıtlaması önlemlerinin etkililiğini etik açıdan değerlendirmek, kültürel farklılıkların aynı zamanda dayanışma ve sorumluluk bilincinin salgın üzerindeki etkisini araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: PubMed biyomedikal veri tabanında çeşitli ülkenin verilerini kullanan, önlemlerin etkililiğini karşılaştıran, salgının yayılımı üzerinde kısmi kapanma ve tam kapanma arasındaki etkililiği epidemiyolojik açıdan analiz eden ve Ocak 2020- Ağustos 2020 tarihleri arasındaki dönemi inceleyen (ilk dalga dönemi) çalışmalardan beşi seçilerek araştırmamızın amacı doğrultusunda etik açıdan analiz edilmiş ve değerlendirilmiştir.
Bulgular: Halkın sağlığını korumak ve sağlık hizmetlerini aksamadan sürdürmek için sokağa çıkma yasağı ve kısıtlaması temel hak ve özgürlükleri ihlal etmesine rağmen etik açıdan gereklidir. Bu amaçlarla değişik ülkelerdeki aynı veya benzeri önlemlerle farklı sonuçlara ulaşılmıştır. Alınan önlemlerin katılığı ile verimliliği arasında doğru bir orantı bulunmamaktadır.
Sonuç: Bir halk sağlığı önlemi olarak sokağa çıkma yasağı ve kısıtlamaları, her ne kadar temel hak ve özgürlükler üzerinde ihlal edici ve kısıtlayıcı olsa dahi, etik açıdan değerlendirildiğinde kabul edilebilir uygulamalardır. Bu önlemlerin uygulanması sırasında ortaya çıkacak olan faydalı ve zararlı sonuçlar orantılılık ilkesine göre değerlendirilmelidir. Bunun yanında hızlı bir şekilde başarılı olmak ve mağduriyetleri mümkün olduğu kadar azaltmak için sorumluluk ve dayanışma ahlaki erdemlerine müracaat edilmelidir.
Anahtar Kelimeler: COVID-19 pandemisi, halk sağlığı etiği, sokağa çıkma yasağı ve kısıtlaması, orantılılık, dayanışma, sorumluluk
I'm a publication name. Click here to add your own text and edit me. I’m a great place for you to tell your great story.
I'm a paragraph. Click here to add your own text and edit me. It’s easy. Just click “Edit Text” or double click me to add your own content and make changes to the font. I’m a great place for you to tell a story and let your users know a little more about you.
I'm a publication name. Click here to add your own text and edit me. I’m a great place for you to tell your great story.
I'm a paragraph. Click here to add your own text and edit me. It’s easy. Just click “Edit Text” or double click me to add your own content and make changes to the font. I’m a great place for you to tell a story and let your users know a little more about you.